საქართველოს პარლამენტი სამოქალაქო საპროცესო კოდექსში შესატან ძალზე მნიშვნელოვან ცვლილებებს განიხილავს.

სამოქალაქო საპროცესო კოდექსში შესატანი ცვლილებებით იცვლება მოსარჩელე იურიდიული პირების, ინდივიდუალური მეწარმეებისა და მათი წარმომადგენლების სასამართლოში დაბარების წესები, კანცელარიის თანაშმრომელს ეძლევა უფლება უარი თქვას სარჩელის (განცხადების) რეგისტრაციაზე აღნიშნული დოკუმენტის ფოსტით მიღების შემთხვევაშიც, მოსარჩელე ხდება ვალდებული, მიაწოდოს მოპასუხეს სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლები, პირველი ინსტანციის სასამართლოს აღარ გამოაქვს ხარვეზის შესახებ განჩინება, არამედ პირდაპირ უარს ამბობს მის მიღებაზე და სხვა. უფრო კონკრეტულად, აღვნიშავთ, რომ კანონპროექტის მიხედვით:

• პირველი ინსტანციის სასამართლოს საერთოდ აღარ გამოაქვს ხარვეზის შესახებ განჩინება, არამედ პირდაპირ სარჩელის მიღებაზე ამბობს უარს. ერთი გამონაკლისის გარდა, ყველა ის გარემოება, რომლიც ხარვეზის შესახებ განჩინების მიღების საფუძველი იყო, ახლა სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმას იწვევს.

• სასამართლოს კანცელარიის თანამშრომელს უფლება ეძლევა, უარი თქვას სარჩელის (განცხადების) რეგისტრაციაზე მისი ფოსტით გაგზავნის შემთხვევაშიც, რამაც შესაძლოა მოსარჩელეს საერთოდ წაართვას სასამართლოსათვის მიმართვის უფლება ხანდაზმულობის ვადის გასვლის გამო.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას 2011 წლის 29 ნოემბერს მიმართა მსჯავრდებულ კახა ბარათაშილის ადვოკატმა კახა მუმლაძემ. ადვოკატის განცხადებით, მისი დაცვის ქვეშ მყოფი პირის მიმართ სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში ადგილი ჰქონდა მუქარას და ფიზიკურ ზეწოლას.

როგორც ჩვენთვის გახდა ცნობილი, მსჯავრდებული კახა ბარათაშვილი, ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო, გადაყვანილ იქნა #18 მსჯავრდებულთა და პატიმართა სამკურნალო დაწესებულებაში. მისი განმარტებით, გაუსაძლისი ტკივილის გამო არაერთხელ მოითხოვა ექიმთან შეხვედრა კონსულტაციის მიზნით, რასაც დაწესებულების ადმინისტრაციის წარმომადგენელთა მხრიდან ფიზიკური ძალადობა მოჰყვა. ამასთან, ავადმყოფ მსჯავრდებულს მოსთხოვეს ტანსაცმლის გახდა, რის შემდეგაც, შიშველ სხეულზე დაასხეს ცივი წყალი. ადგილი ჰქონდა სექსუალური ხასიათის ძალადობის მუქარასაც.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ დღეს გაავრცელა განცხადება მსჯავრდებულ კახა ბარათაშვილის მიმართ, სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის მსჯავრდებულთა და ბრალდებულთა სამკურნალო დაწესებულებაში განხორციელებული ფიზიკური და ფსიქიკური ზეწოლის ფაქტზე. აღნიშნული განცხადებით საია ითხოვდა საქართველოს პროკურატურის მიერ დაწყებულიყო გამოძიება პატიმარ კ. ბარათაშვილის მიმართ არასათანადო მოპყრობის ფაქტზე. ასევე, არ დამუქრებოდა საფრთხე მის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას.

რამდენიმე საათის წინ ჩვენთვის ცნობილი გახდა, რომ მსჯავრდებულ კ. ბარათაშვილის მიმართ, რომელსაც ა.წ. 30 ნოემბერს ჩაუტარდა თირკმლის ოპერაცია იმავე დაწესებულებაში, წუხელ ღამით კვლავ განხორციელდა ფიზიკური ძალადობა დაწესებულების თანამშრომლების მხრიდან, ასევე, ადგილი ჰქონდა სიტყვიერ მუქარას მისი ოჯახის წევრების მისამართით.

საია კიდევ ერთხელ გმობს პატიმრის მიმართ განხორციელებულ ფიზიკურ ძალადობას სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში, მით უფრო როდესაც აღნიშნულს ადგილი აქვს მსჯავრდებულთა და პატიმართა სამედიცინო დაწესებულებაში.

საქართველოს მთავრობის ინიციატივით პარლამენტში წარდგენილია კანონპროექტი, რომელიც ,,იძულებით გადაადგილებულ პირთა _ დევნილთა შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებებს ითვალისწინებს. წარმოდგენილი პროექტი სხვადასხვა ტექნიკურ საკითხებთან ერთად, ითვალისწინებს ისეთ ცვლილებებსაც, რომლებმაც შესაძლოა უარყოფითი გავლენა მოახდინოს იმ პირთა უფლებებზე, ვისზეც კანონის დღევანდელი რედაქცია ვრცელდება.

კერძოდ, წარმოდგენილი პროექტით იცვლება დევნილის ცნება და ის ყალიბდება შემდეგი ფორმულირებით _ ,,საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირად – დევნილად (შემდგომში – „დევნილი“) ჩაითვლება საქართველოს მოქალაქე ან საქართველოში მუდმივად მცხოვრები მოქალაქეობის არმქონე პირი, რომელიც იძულებული გახდა დაეტოვებინა თავისი მუდმივი საცხოვრებელი ადგილი იმ მიზეზით, რომ საფრთხე შეექმნა მას ან მასთან მცხოვრები ოჯახის წევრის სიცოცხლეს, ჯანმრთელობას ან თავისუფლებას უცხო ქვეყნის მიერ ტერიტორიის ოკუპაციის, აგრესიისა და ადამიანის უფლებების მასობრივი დარღვევის გამო ან ამ კანონის მე-2 მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში.“

საქართველოს ახლაგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში, კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღეს, პრეზენტაცია და მრგვალ მაგიდა გაიმართა თემაზე: ,,დისციპლინური საქმის წარმოების სისტემა საჯარო სამსახურში (კანონმდებლობის  სტანდარტებისა და ფაქტობრივი მდგომარეობის მიმოხილვა)’’.

ღონისძიების მიზანი იყო, საჯარო სამსახურში დისციპლინური წარმოების, როგორც ერთ-ერთი კორუფციასაშიში სფეროს, საკანონმდებლო რეგულირებისა და არსებული პრაქტიკის შესწავლის შედეგების საზოგადოებისთვის გაცნობა. გარდა ამისა - საიას მიერ შემუშავებულ რეკომენდაციებზე მსჯელობა და მონაწილეების მოსაზრებების მოსმენა და გაზიარება.

საიას საქმიანობის ერთ-ერთ სტრატეგიულ მიმართულებას  ანტიკორუფციული საქმიანობის განხორციელება წარმოადგენს. ამ მიმართულებით ის  საქართველოს იუსტიციის სამინისტროში არსებულ ანტიკორუფციულ საბჭოს წევრია, ასევე, ახორციელებს ანტიკორუფციულ მონიტორინგებს და მომზადებულ ანგარიშებს  ფართო საზოგადოებას წარუდგენს.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია 10 დეკემბერს ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო დღეს ტრადიციულად, ღონისძიებათა სერიით აღნიშნავს.

ადამიანის უფლებათა დღისადმი მიძღვნილ ღონისძიებათა სერია რიყეზე გამართული აქციით გაიხსნა.

ასევე, საიას თავმჯდომარემ, თამარ ჩუგოშვილმა, პრესკონფერენცია გამართა და მოკლედ მიმოიხილა 2011 წელს საქართველოში ადამიანის უფლებათა  დაცვის კუთხით არსებული პრობლემები.

პრესკონფერენციაზე აქცენტი გაკეთდა 2011 წლის განმავლობაში ადამიანის უფლებათა დაცვის კუთხით გამოკვეთილ შემდეგ პრობლემებზე:

•    სამართლიანი სასამართლოს უფლება - მიგვაჩნია, რომ გასული წლის განმავლობაში კვლავაც მწვავედ იდგა სამართლიანი სასამართლოს უფლების დარღვევის საკითხი.  პრობლემური იყო სისხლის სამართლის კატეგორიისა და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეები. სისხლის სამართლის საქმეებზე აღსანიშნავია აღმკვეთი ღონისძიებების გამოყენება, ხშირად წინასწარი პატიმრობა გამოიყენება სრულიად დაუსაბუთებლად და კანონის მოთხოვნათა დარღვევით. ასევე, პრობლემურია ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების განხილვის შემთხვევები, განსაკუთრებით ადმინისტრაციული პატიმრობის ნაწილში. როგორც წესი, არ არის უზრუნველყოფილი დაცვის უფლება, სასამართლოს გადაწყვეტილებები არ არის დასაბუთებული, სასამართლო ხშირ შემთხვევაში გადაწყვეტილებას იღებს მხოლოდ პოლიციელების ჩვენების საფუძველზე და არ იხილავს ან არ იზიარებს სხვა მნიშვნელოვან მტკიცებულებებს;

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, ,,სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებამ“ (ISFED) და ,,საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველომ“ დღეს საარჩევნო კოდექსის პროექტზე ვენეციის კომისიისა და OSCE/ODIHR-ის პირველადი დასკვნის პროექტზე საჯარო დისკუსია გამართეს.

შეხვედრაში მონაწილეობა მიიღეს ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციების, მედია საშუალებებისა და პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებმა. ღონისძიება  საარჩევნო სისტემების საერთაშორისო ფონდის (IFES) საქართველოს წარმომადგენლობის და აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) მხარდაჭერით გაიმართა.

ვენეციის კომისიისა და OSCE/ODIHR-ის პირველადი დასკვნის პროექტის განხილვის პარალელურად, შეხვედრაზე საუბარი იყო ,,საქართველოს საარჩევნო კოდექსის“ პროექტის ტექსტში საქართველოს პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის მიერ მომზადებულ საკანონმდებლო ცვლილებებზე. ეს ცვლილებები  ვენეციის კომისიის, OSCE/ODIHR-ისა და ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციების შენიშვნების გათვალისწინებით მომზადდა.

2011 წლის 12 დეკემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის მოსამართლე თეა თადაშვილმა განიხილა ჟურნალისტების (შვიდი განმცხადებელი) ერთობლივ სასარჩელო მოთხოვნა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს წინააღმდეგ.

მოსარჩელეები ”ნეტგაზეთის” ჟურნალისტები კონსტანტინე სტალინსკი და თამაზ კუპრეიშვილი, გაზეთ ”გურია ნიუსის” ჟურნალისტი ნატო გოგელია, შპს „გაზეთი ბათუმელები“, შპს „ჩოხატაურის მაცნე“, შპს „ახალი ამბები“ და  შპს „რადიოცენტრი პლიუსი“ მოითხოვენ მოპასუხის მიერ პირვანდელი მდგომარეობის აღდგენის დავალდებულება/ქონებრივი ზიანის ანაზღაურებას და ზიანის ანაზღაურებას ჯანმრთელობისათვის ვნების მიყენების გამო.

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ ისინი აღიარებენ სარჩელს ჯანმრთელობისათვის ზიანის მიყენების ნაწილში. რაც შეეხება აპარატურის ნაწილში დავას, მათი განცხადებით პირვანდელი მდგომარეობის სახით ზიანის ანაზღაურება შეუძლებელია, რადგან შსს არა აქვს შესაძლებლობა დააბრუნოს ზუსტად ის ტექნიკა და ის ჩანაწერები, რომლებიც გააჩნდათ ჟურნალისტებს. უფრო კონკრეტულად, სამინისტრომ ცნო ჟურნალისტების კონსტანტინე სტალინსკის, თამაზ კუპრეიშვილის, ნატო გოგელიას სხეულის დაზიანების ფაქტები. ასევე,  დადგენილად მიიჩნია „გაზეთი ბათუმელების“ მოთხოვნა ორი  კამერის  წართმევის გამო და შპს „ახალი ამბების“ სასარჩელო მოთხოვნა  ერთ ფლიპ-ჩარტთან დაკავშირებით, რომელიც  ორგანიზაციის ჟურნალისტს 26 მაისის ღამეს წაართვეს სამართალდამცავმა პირებმა.

საიასთან არსებული მედიის სამართლებრივი დაცვის ცენტრი წარმოადგენს ჟურნალისტების მაია და ნინო ედილაშვილების ინტერესებს. ნინო და მაია ედილაშვილები მუშაობდნენ შპს „ჯორჯიან ბიზნეს ვიქში“: ნინო ედილაშვილი 2008 წლის 1 მაისიდან 2009 წლის 14 ოქტომბრამდე აღმასრულებელ რედაქტორად, ხოლო მაია ედილაშვილი კი 2007 წლის 1 მაისიდან 2009 წლის 14 ოქტომბრამდე მთავარ რედაქტორად. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი პირნათლად ასრულებდნენ მათზე დაკისრებულ მოვალეობებს შპს ,,ჯორჯიან ბიზნეს ვიქი" თვეების განმვალობაში არ აძლევდა კუთვნილ ხელფასს. დამსაქმებელს საბოლოო ანგარიშსწორება ჟურნალისტებთან არ მოხდენია მათი სამსახურიდან განთავისუფლების შემდეგაც.

ადამიანის უფლებებისადმი მიძღვნილ ღონისძიებათა სერიის ფარგლებში, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ დღეს, ფონდ ”ღია საზოგადოება საქართველოს” ოფისში  რიგით მეორე ანგარიში წარადგინა სახელწოდებით: ”დევნილთა მხარდასაჭერად ჩატარებული სამუშაოების მონიტორინგი”.

ანგარიშის პირველი ნაწილი მიეძღვნა საცხოვრებელი სახლების მშენებლობისა და რეაბილიტაციის მიზნით დონორთა მიერ საქართველოსთვის გამოყოფილი და სახელმწიფოს მიერ დახარჯული ფინანსური სახსრების მონიტორინგს. რაც შეეხება, მეორე ანგარიშს, აქ მიმოხილულია დევნილთა საცხოვრებელ ადგილებში კომუნიკაციის საშუალებების გაყვანა-დამონტაჟებაზე დახარჯული თანხების მონიტორინგის შედეგები.  საიამ შეისწავლა  კონკრეტულ ადგილებში წყალმომარაგების, ელექტრომომარაგებისა და გაზიფიცირების მიზნით გაწეული სამუშაოების ამსახველი მასალები. გარდა ამისა, ადგილზე დათვალიერების გზით გადაამოწმა რეალურად შესრულებული სამუშაოები.

კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ აუცილებელია შესასრულებელი სამუშაოების დაგეგმვისას ყურადღება მიექცეს მოსახლეობის საჭიროებებს და ადგილობრივმა მოსახლეობამ მონაწილეობა მიიღოს გადაწყვეტილების მიღების პროცესში.